Thế giới sau đại dịch: Huấn đức của Đức Thánh Cha về tình yêu chân thực 10/9/2020

 

 

Anh chị em thân mến, chúc anh chị em một buổi sáng tốt đẹp!

Cuộc khủng hoảng mà chúng ta đang sống do đại dịch gây ra đang ảnh hưởng đến mọi người; chúng ta sẽ thoát khỏi nó để tốt hơn nếu tất cả chúng ta cùng tìm kiếm thiện ích chung với nhau; ngược lại, chúng ta sẽ thoát khỏi nó để tồi tệ hơn. Thật không may, chúng ta thấy nhiều lợi ích đảng phái đang xuất đầu lộ diện. Thí dụ, một số người muốn đưa ra các giải pháp khả thi thích hợp cho chính họ, như trong trường hợp vắc xin, để rồi bán chúng cho người khác. Một số người đang lợi dụng tình hình để xúi giục chia rẽ: bằng cách tìm kiếm các lợi thế kinh tế hoặc chính trị, tạo ra hoặc làm trầm trọng thêm các xung đột. Những người khác đơn giản không lưu ý chi tới nỗi đau khổ của người khác, họ bước qua và theo con đường riêng của họ (xem Lc 10: 30-32). Họ là những người sùng kính Phôngxiô Philatô, rửa tay khỏi đau khổ của người khác.

Đáp ứng của Kitô hữu đối với đại dịch và cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội do đó mà có đặt căn bản trên tình yêu, trên hết, là tình yêu Thiên Chúa, Đấng luôn đi trước chúng ta (x. 1Ga 4:19). Người yêu chúng ta trước, Người luôn đi trước chúng ta trong tình yêu và các giải pháp. Người yêu chúng ta vô điều kiện và khi chúng ta chào đón tình yêu thần thiêng này, chúng ta cũng biết đáp ứng tương tự. Tôi không chỉ yêu những người yêu tôi - gia đình tôi, bạn bè tôi, nhóm của tôi - mà tôi còn yêu những người không yêu tôi, tôi cũng yêu những người không biết tôi hoặc những người xa lạ, và cả những người làm tôi đau khổ. hoặc người mà tôi coi là kẻ thù (xem Mt 5:44). Đó là sự khôn ngoan của Kitô hữu, đó là cách Chúa Giêsu đã hành động. Và điểm cao nhất của sự thánh thiện, ta hãy nói như thế, là yêu các kẻ thù của mình, một điều không dễ dàng, không dễ dàng chút nào. Chắc chắn, yêu thương mọi người, kể cả kẻ thù, là điều rất khó - tôi có thể nói rằng nó thậm chí còn là một nghệ thuật! Nhưng ta có thể học và cải thiện một nghệ thuật. Tình yêu đích thực, tức tình yêu khiến chúng ta sinh hoa kết trái và tự do, luôn luôn có tính mở rộng, và tình yêu đích thực không chỉ có tính mở rộng mà thôi, nó còn có tính bao gồm nữa. Tình yêu này biết quan tâm, chữa lành và làm điều tốt. Biết bao nhiêu lần một cái vuốt ve còn tốt hơn nhiều lý lẽ tranh luận, một cái vuốt ve, có thể nói, để tha thứ thay vì nhiều luận điểm để bảo vệ chính mình. Chính tình yêu có tính bao gồm chữa lành ta.

Vì vậy, tình yêu không chỉ giới hạn vào mối tương quan giữa hai hoặc ba người, vào bạn bè hay vào gia đình, mà nó còn vượt ra ngoài. Nó bao gồm các mối tương quan dân sự và chính trị (xem Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo [CCC], 1907-1912), gồm cả mối tương quan với thiên nhiên (xem Thông điệp Laudato Si’[LS], 231). Tình yêu có tính bao gồm, bao gồm mọi sự. Vì chúng ta là những hữu thể xã hội và chính trị, nên một trong những biểu thức cao nhất của tình yêu là biểu thức xã hội và chính trị, một điều có tính quyết định đối với sự phát triển của con người và để đương đầu với bất cứ loại khủng hoảng nào (đd, 231). Chúng ta biết rằng tình yêu làm cho gia đình và tình bạn thăng hoa; nhưng ta nên nhớ rằng nó cũng làm cho các mối tương quan xã hội, văn hóa, kinh tế và chính trị phát triển mạnh mẽ, cho phép chúng ta xây dựng một “nền văn minh của tình yêu”, như Thánh Phaolô VI thường nói [1] và cả Thánh Gioan Phaolô II nữa. Không có nguồn cảm hứng này, nền văn hóa vị kỷ, thờ ơ, vứt bỏ sẽ thịnh hành - nghĩa là loại bỏ bất cứ điều gì tôi không thích, bất cứ người nào tôi không thể yêu hoặc những ai đối với tôi dường như không có ích gì cho xã hội. Hôm nay ở cổng vào, một cặp vợ chồng đã nói với tôi: "xin Đức Thánh Cha cầu nguyện cho con (chúng con) vì chúng con có một đứa con trai bị khuyết tật". Tôi hỏi: "cháu mấy tuổi?" "cháu khá lớn". "Và bà làm gì?" "Chúng con tháp tùng cháu, giúp đỡ cháu”. Cả đời làm cha mẹ cho đứa con trai tàn tật đó. Đó là tình yêu. Còn các kẻ thù, những chính trị gia đối địch, theo ý kiến của chúng ta, dường như là các chính trị gia “tàn tật”, về phương diện xã hội, nhưng dường như họ là như vậy. Chỉ có Thiên Chúa mới biết liệu họ có thực sự như vậy hay không. Nhưng chúng ta phải yêu họ, chúng ta phải đối thoại, chúng ta phải xây dựng nền văn minh của tình yêu này, nền văn minh chính trị và xã hội này của sự đoàn kết toàn thể nhân loại. Mặt khác, chiến tranh, chia rẽ, đố kỵ, thậm chí các cuộc chiến tranh trong gia đình: bởi vì tình yêu có tính bao hàm là tình yêu có tính xã hội, nó có tính gia đình, nó có tính chính trị… tình yêu thấm nhiễm mọi sự.

Coronavirus đang cho chúng ta thấy rằng thiện ích thực sự của mỗi con người là thiện ích chung, không chỉ có tính cá nhân, và ngược lại, thiện ích chung là thiện ích thực sự cho con người. (xem Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo , 1905-1906). Nếu người ta chỉ tìm kiếm thiện ích của riêng mình, họ sẽ là người ích kỷ. Thay vào đó, người ta sẽ nhân từ hơn, cao thượng hơn, khi thiện ích riêng của họ được mở ra cho mọi người, khi nó được chia sẻ. Sức khỏe, ngoài việc là thiện ích cá nhân, còn là thiện ích chung. Một xã hội lành mạnh là một xã hội biết chăm sóc sức khỏe của mọi người.

Loại vi-rút nào không thừa nhận rào cản, biên giới, hoặc sự phân biệt về văn hóa hoặc chính trị phải đối diện với một tình yêu không có rào cản, không có biên giới hay sự phân biệt. Tình yêu này có thể tạo ra các cơ cấu xã hội nhằm khuyến khích chúng ta chia sẻ hơn là cạnh tranh, cho phép chúng ta bao gồm những người dễ bị tổn thương nhất và không gạt họ sang một bên, điều này giúp chúng ta biểu lộ những gì tốt đẹp nhất trong bản chất con người của chúng ta chứ không phải điều tồi tệ nhất. Tình yêu đích thực không biết đến nền văn hóa vứt bỏ, không biết nó là thế nào. Thực thế, khi chúng ta yêu thương và phát sinh ra tính sáng tạo, khi chúng ta tạo ra niềm tin và tình liên đới, thì đó là lúc các sáng kiến cụ thể xuất hiện vì thiện ích chung [2]. Và điều này có giá trị ở cả bình diện các cộng đồng nhỏ nhất lẫn lớn nhất, cũng như ở bình diện quốc tế. Những gì được thực hiện trong gia đình, những gì được thực hiện trong khu phố, những gì được thực hiện ở làng quê, những gì được thực hiện ở các thành phố lớn và quốc tế đều y như nhau, cùng là một hạt giống như nhau lớn lên, phát triển, lớn lên và đơm hoa kết trái. Nếu anh chị em trong gia đình anh chị em, trong khu phố anh chị em bắt đầu bằng sự đố kỵ, bằng những trận chiến, thì cuối cùng sẽ có chiến tranh. Thay vào đó, nếu anh chị em bắt đầu bằng tình yêu thương, biết chia sẻ yêu thương, sự tha thứ thì sẽ có tình yêu thương và sự tha thứ cho mọi người.

Ngược lại, nếu các giải pháp cho cơn đại dịch mang dấu ấn của chủ nghĩa vị kỷ, cho dù đó là của cá nhân, doanh nghiệp hay quốc gia, có lẽ chúng ta sẽ thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng coronavirus, nhưng chắc chắn không phải khỏi cuộc khủng hoảng xã hội và nhân bản mà virus đã đưa ra ánh sáng và nêu bật. Vì vậy, anh chị em hãy cẩn thận đừng xây dựng trên cát (xem Mt 7, 21-27)! Để xây dựng một xã hội lành mạnh, hòa nhập, công bằng và hòa bình, chúng ta phải làm như vậy trên nền đá thiện ích chung [3]. Công ích là một tảng đá. Và đó là nhiệm vụ của mọi người, không chỉ của một vài chuyên gia. Thánh Tôma Aquinô từng nói rằng việc cổ vũ công ích là nghĩa vụ của công lý đối với mỗi công dân. Mọi công dân đều có trách nhiệm đối với thiện ích chung. Và đối với các Kitô hữu, đó cũng là một sứ mệnh. Như Thánh Inhaxiô thành Loyola đã dạy, hướng các nỗ lực hàng ngày của chúng ta vào công ích là một cách để tiếp nhận và truyền bá vinh quang của Thiên Chúa.

Thật không may, chính trị thường không có tiếng tốt, và chúng ta biết tại sao. Điều này không có nghĩa là mọi chính trị gia đều xấu, không, tôi không muốn nói như thế. Tôi chỉ nói rằng thật không may, chính trị thường không có tiếng tốt. Tại sao? Nhưng nó không cần phải cam chịu viễn kiến tiêu cực này, nhưng thay vào đó, nó nên phản ứng bằng cách chứng tỏ bằng các việc làm rằng nền chính trị tốt là điều khả hữu, hay đúng hơn nền chính trị [4] biết đặt con người và thiện ích chung ở trung tâm là một bổn phận. Nếu anh chị em đọc lịch sử nhân loại, anh chị em sẽ tìm thấy nhiều chính trị gia thánh thiện đã đi trên con đường này. Mọi công dân, và đặc biệt là những người đảm nhận các chức vụ và cam kết xã hội và chính trị, đều có thể đặt căn bản những điều họ làm trên các nguyên tắc đạo đức và nuôi dưỡng nó bằng tình yêu xã hội và chính trị. Các Kitô hữu, đặc biệt là hàng ngũ giáo dân, được mời gọi nêu gương sáng về điều này và có thể làm được điều này nhờ nhân đức bác ái, vun sới chiều kích xã hội nội tại của nó.

Do đó, đây là lúc để cải thiện tình yêu xã hội của chúng ta - tôi muốn nhấn mạnh điều này: tình yêu xã hội của chúng ta - với sự đóng góp của mọi người, bắt đầu từ sự nhỏ bé của chúng ta. Thiện ích chung đòi hỏi sự tham gia của mọi người. Nếu tất cả mọi người đều đóng góp phần của mình và nếu không ai bị bỏ rơi, chúng ta có thể tái tạo các mối tương quan tốt đẹp ở các nình diện cộng đồng, quốc gia và quốc tế và thậm chí hài hòa với môi trường (xem LS, 236). Như vậy, qua những cử chỉ của chúng ta, ngay cả những cử chỉ khiêm tốn nhất, một điều gì đó của hình ảnh Thiên Chúa mà chúng ta mang trong mình sẽ được hiển hiện, vì Thiên Chúa là Ba Ngôi, Thiên Chúa là tình yêu, Thiên Chúa quả là tình yêu. Đây là định nghĩa đẹp đẽ nhất về Thiên Chúa trong Kinh thánh. Thánh Tông đồ Gioan, người rất yêu mến Chúa Giêsu, đã cho chúng ta điều đó. Với sự giúp đỡ của ngài, chúng ta có thể hàn gắn thế giới, bằng cách làm việc, vâng, với nhau vì thiện ích chung, vì thiện ích chung của mọi người. Cảm ơn anh chị em.

Ghi chú

[1] Thông điệp nhân Ngày Thế giới Hòa bình Lần thứ X, ngày 1 tháng 1 năm 1977: AAS 68 (1976), 709.
[2] Xem Thánh Gioan Phaolô II, Thông điệp Sollicitudo rei socialis, 38.
[3] Đã dẫn, 10.
[4] Xem Thông điệp nhân Ngày Thế giới Hòa bình, ngày 1 tháng 1 năm 2019 (8 tháng 12 năm 2018).