Hôm 30 tháng 6, Trung Quốc đã công bố luật an ninh mới nhằm mục đích kết tội bất cứ điều gì mà Bắc Kinh coi là “sự can thiệp nước ngoài, ” các hoạt động ly khai, hoặc lật đổ quyền lực nhà nước, và sẽ cho phép lực lượng an ninh Trung Quốc hoạt động tại thành phố.
Diễn biến này xảy ra một ngày trước kỷ niệm năm thứ 23, Hương Cảng được Anh trao trả cho Trung Quốc.
Tổ chức Christian International Concern nhận định rằng:
“Theo luật mới này, các giáo sĩ ủng hộ phong trào dân chủ của Hương Cảng, như Đức Hồng Y Giuse Trần Nhật Quân và Giám Mục Phụ Tá Giuse Hạ Chí Thành, có thể bị bắt và dẫn độ sang Trung Quốc đại lục để xét xử, vì Bắc Kinh coi các ngài là mối đe dọa đối với chế độ, ”
Tuy nhiên, Đặc khu trưởng Hương Cảng, là bà Carrie Lam hay còn gọi là Lâm Trịnh Nguyệt Nga, nhanh chóng lên tiếng hoan nghênh luật an ninh mới. Cũng có nhiều nhóm thân Bắc Kinh tuần hành ủng hộ cho luật mới này.
Trong khi đó nhiều nhà tranh đấu cho dân chủ và nhân quyền tại Hương Cảng, cùng các nhà lãnh đạo Âu Châu và Hoa Kỳ lên án bước đi này của Trung Quốc.
Đức Hồng Y Giuse Trần Nhật Quân, nguyên Giám Mục của Hương Cảng, đã cảnh báo rằng luật an ninh mới có thể dẫn đến việc kìm hãm tự do tôn giáo.
Trong một loạt các video được đăng hôm thứ ba trên trang Facebook với chủ đề “Người Công Giáo lo ngại về việc áp đặt Luật An ninh Quốc gia Hương Cảng, ” Đức Hồng Y nói rằng ngài lo ngại luật an ninh mới sẽ phương hại đến tình trạng tự do tôn giáo tại hòn đảo này.
“Nếu những lời nói phải và đúng đắn lại bị xem là trái với luật pháp của họ, thì tôi đành chịu đựng tất cả các vụ kiện cáo, xét xử và bắt giữ. Vô số các Giám Mục và linh mục đã phải chịu đựng những tình cảnh tương tự, ” Đức Hồng Y 88 tuổi nói trong một video đăng trên trang Facebook của mình.
Cơ quan lập pháp của Trung Quốc, gọi là Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc, vào ngày 28 tháng Năm đã phê chuẩn một nghị quyết áp đặt luật an ninh mới đối với khu vực tự trị Hương Cảng. Đó là một diễn biến mà những người biểu tình ủng hộ dân chủ và người Công Giáo ở nước này lo ngại sẽ làm suy yếu các quyền tự do của Hương Cảng, bao gồm cả tự do tôn giáo.
Mặc dù các điều khoản đầy đủ của luật mới chỉ được công bố vào hôm thứ Ba 30 tháng 6, cả một tuần trước đó, Đức Hồng Y Gioan Thang Hán, người kế vị của Đức Hồng Y Quân và hiện là Giám Quản Tông Tòa của giáo phận Hương Cảng, đã công khai lên tiếng ủng hộ các biện pháp này và nói rằng đó không phải là mối đe dọa đối với tôn giáo sự tự do.
“Cá nhân tôi tin rằng Luật An ninh Quốc gia sẽ không ảnh hưởng đến tự do tôn giáo, vì Điều 32 của Luật cơ bản bảo đảm với chúng ta về quyền tự do tôn giáo, và chúng ta có thể công khai rao giảng và tổ chức các nghi lễ tôn giáo, cũng như tham gia vào các hoạt động tôn giáo, ” Đức Hồng Y Gioan Thang Hán nói như trên với tờ báo giáo phận vào tuần trước.
Theo Đức Hồng Y Quân, thật là “sai trái” khi chính phủ khuyến khích mọi người lên tiếng ủng hộ một luật ngay cả trước khi luật ấy được công bố với đầy đủ chi tiết. Tuy nhiên, ngài thừa nhận rằng người kế nhiệm của ngài đang trong một tình hình “phức tạp”.
“Một mặt, nó sẽ có rất nhiều rắc rối nếu chúng ta không ủng hộ chính phủ. Chúng ta không bao giờ biết họ sẽ làm những gì cho Giáo Hội của chúng ta. Nhưng mặt khác, Đức Hồng Y Thang Hán đang gây thất vọng sâu xa cho nhiều người trong Giáo Hội qua việc hỗ trợ của mình.”
Các điều khoản đầy đủ của luật mới đã được đưa ra vào tối ngày 30 tháng 6 ngay trước ngày 1 tháng 7, ngày kỷ niệm bàn giao khu vực này từ Vương quốc Anh sang Trung Quốc, theo truyền thống là một ngày biểu tình ủng hộ dân chủ trong thành phố.
Theo luật mới, một người bị kết án ly khai, lật đổ, khủng bố hoặc thông đồng với các lực lượng nước ngoài sẽ nhận tối thiểu 10 năm tù, với khả năng bị kết án chung thân. Định nghĩa quá rộng của luật chống chủ nghĩa khủng bố bao gồm cả việc đốt phá và phá hoại các phương tiện công cộng “với một ý định đe dọa chính phủ Hương Cảng hay chính phủ Trung Quốc vì các mục đích chính trị.”
Theo Đức Hồng Y Quân “Điều này không chỉ chống lại chính sách ‘một quốc gia, hai hệ thống’, mà còn chống lại ngay cả luật cơ bản của Hương Cảng.”
Việc ban hành luật liên quan đến thông đồng với chính phủ nước ngoài đã gióng lên hồi chuông cảnh báo trong cộng đồng Công Giáo Hương Cảng. Liệu việc tuân theo các chỉ thị của Vatican và gắn bó với Giáo Hội Hoàn Vũ có thể bị xem là thông đồng với chính phủ nước ngoài không?
Đức Hồng Y Thang Hán nói tuần trước nói rằng ông tin rằng sự độc lập của giáo phận khỏi chính phủ đại lục và Giáo hội do nhà nước bảo trợ, hay còn gọi là Hiệp hội Công Giáo Yêu nước Trung Quốc, sẽ không bị coi là thông đồng với chính phủ nước ngoài. Theo lời ngài, các giáo phận “luôn luôn có một mối quan hệ trực tiếp với Vatican; mối quan hệ giữa giáo phận Hương Cảng và Vatican nên được coi là một vấn đề nội bộ.”
“Sau khi luật an ninh quốc gia được ban hành, quan hệ này không nên được coi là 'thông đồng với các lực lượng nước ngoài’”.
Đức Hồng Y Quân nói rằng ngài không có niềm tin mù quáng vào bọn cầm quyền Bắc Kinh như Đức Hồng Y Thang Hán. Trong thực tế, Trung Quốc luôn coi các liên hệ với Vatican là “thông đồng với chính phủ nước ngoài” và vì thế các bổ nhiệm Giám Mục phải do họ quyết định, các Giám Mục muốn được công nhận phải gia nhập Hội Công Giáo Yêu Nước, và ngay cả Kinh Thánh cũng phải được viết lại cho phù hợp với định hướng của bọn cầm quyền.